Ewa Kasprzyk - to jej rekord ściga Ewa Swoboda [Panteon polskiej lekkoatletyki]
Zaledwie 10,93 s. Ponad 37 lat temu w takim czasie Ewa Kasprzyk pokonała dystans 100 m na stadionie w Grudziądzu. Do dzisiaj (stan na wrzesień 2023 r.) wynik ten jest rekordem Polski. Poluje na niego Ewa Swoboda, której brakuje już tylko 0,01 s do wyrównania tego osiągnięcia. Ale dzisiaj zapraszamy do lektury nie o pogoni za rekordem, a o samej rekordzistce – Ewie Kasprzyk.
Ewa Kasprzyk urodziła się w Poznaniu i w trakcie swojej kariery sportowej była związana z Olimpią Poznań. Jej panieńskie nazwisko to Witkowska. Co ciekawe, współcześnie jej nazwisko kojarzy się przede wszystkim z najlepszym w historii Polski wynikiem w biegu na 100 m. Jednak jej koronną konkurencją wcale nie był najkrótszy ze stadionowych sprintów. Najlepiej czuła się bowiem, i odnosiła też największe sukcesy, na dystansie 200 m. A jak przebiegała jej kariera?
Swój pierwszy medal na seniorskich mistrzostwach Polski Ewa Kasprzyk (wtedy jeszcze Witkowska) wywalczyła mając zaledwie 17 lat. Razem z koleżankami ze sztafety 4x100 m stanęła na najniższym stopniu podium w 1974 r. Jako obiecująca sprinterka pojechała w 1975 r. do Aten na swoją pierwszą międzynarodową imprezę tej rangi – Mistrzostwa Europy Juniorów. W biegu na 200 m zajęła 5. miejsce, ale wspólnie z koleżankami ze sztafety – Elżbietą Stachurską (później Wożniak), Barbarą Miką i Zofią Filip (później Bielczyk) wywalczyły srebrny medal w biegu sztafetowym 4x100 m.
Warto wspomnieć również o osiągnięciach przyszłej rekordzistki kraju z sezonu 1977. Wówczas po raz pierwszy została mistrzynią Polski – startując w sztafecie 4x400 m, a także zdobyła pierwszy krążek indywidualny – brąz w biegu na 200 m. Do tego wywalczyła w tamtym roku brązowy medal w sztafecie 4x100 m podczas Letniej Uniwersjady.
Kariera sprinterska Ewy Kasprzyk nabrała rozpędu jednak w latach 80. XX w. Na pierwszy indywidualny tytuł mistrzyni Polski przyszło jej czekać do 1982 r. Wywalczyła go na dystansie 200 m w hali. Na otwartym stadionie mistrzynią kraju została w tej konkurencji rok później i w kolejnych 4 latach, a po roku przerwy także w 1989 r. to ona panowała na tym dystansie w kraju. Jest wielce prawdopodobne, że gdyby nie bojkot Igrzysk Olimpijskich w Los Angeles, na który zdecydowały się kraje Bloku Wschodniej, w 1984 r. zostałaby olimpijką. W sezonie 1983 na mistrzostwach świata awansowała do finału biegu na 200 m, gdzie zajęła 8. miejsce.
Najlepszy sezon w karierze Ewy Kasprzyk przypadł na rok 1986. Była wówczas w absolutnym światowym topie sprinterek. Swoją wysoką formę zasygnalizowała już w sezonie halowym. Podczas Halowych Mistrzostw Europy w Madrycie wywalczyła awans do finału biegu na 200 m. Finał był pojedynkiem polsko-niemieckim, gdyż obok Kasprzyk startowały w nim jeszcze Ewa Pisiewicz, Marita Koch oraz Kirsten Emmelmann. Utytułowana, wielokrotna rekordzistka i mistrzyni świata Marita Koch okazała się w tym biegu bezkonkurencyjna. Kasprzyk pokonała natomiast w finale Emmelmann, osiągając czas 22,96. Było to o tyle istotne, że te 2 zawodniczki spotkały się zarówno w biegu eliminacyjnym jak i półfinałowym i w obu przypadkach to reprezentantka NRD była górą. Srebro Ewy Kasprzyk było jednym z 2 medali wywalczonych podczas tej imprezy przez polską reprezentację.
Jeszcze większe sukcesy polska sprinterka osiągała na otwartym stadionie w 1986 r. To wówczas ustanowiła rekordy Polski, które pozostają aktualne do dziś. Wcześniej jednak, w maju, pobiegła 51,30 na 400 m, co do dzisiaj plasuje ją na 10. miejscu w polskich tabelach historycznych na tym dystansie. Już 2 tygodnie później mogła cieszyć się z rekordu Polski – przebiegła dystans 200 m w czasie 22,19 s, odbierając tytuł rekordzistki samej Irenie Szerwińskiej.
Kolejne 3 tygodnie później, pod koniec czerwca, została podwójną mistrzynią Polski – zdobyła złote medale w biegach na 100 i 200 m. Zwłaszcza sukces na tym krótszym dystansie zapisał się w historii polskich biegów, bowiem jako jedna z pierwszych białoskórych sprinterek na świecie Polka pokonała ten dystans w czasie poniżej 11 sekund. Z niemal maksymalnym dopuszczalnym wiatrem w plecy (+1,8 m/s) przecięła linię mety w Grudziądzu z czasem 10,93, odbierając już drugi rekord Irenie Szewińskiej. Do tamtego wyniku ani ona sama ani żadna Polka nie była w stanie się zbliżyć aż do 2023 r., gdy wyniki poniżej tej bariery odnotowała Ewa Swoboda.
W 1986 r. przyszły także sukcesy na otwartym stadionie na międzynarodowej imprezie. Swój rekord na 200 m poprawiła jeszcze w Moskwie podczas Igrzysk Dobrej Woli w biegu eliminacyjnym. Wyśrubowała czas na 22,13 s. W finale zajęła 2. miejsce i zdobyła srebrny medal. Z kolei podczas mistrzostw Europy w Stuttgarcie, biegnąca w sztafecie 4x400 m na pierwszej zmianie Ewa Kasprzyk przyczyniła się do zdobycia przez drużynę brązowego medalu, a także ustanowienia rekordu Polski. Reprezentacja w składzie Ewa Kasprzyk, Marzena Wojdecka, Elżbieta Kapusta i Genowefa Błaszak zdobyła jedyny medal dla Polski na tamtych mistrzostwach. W indywidualnej rywalizacji na 200 m Kasprzyk zajęła 5. miejsce.
Fantastyczne wyniki z 1986 r. zaowocowały zwycięstwem Ewy Kasprzyk w rankingu Złotych Kolców. Na koniec sezonu legitymowała się 4. na świecie czasem na 100 m i 5. na 200 m. Sukces zwycięstwa w tym rankingu powtórzyła również w 1987 r., kiedy po raz 2. w karierze wystartowała na mistrzostwach świata i tym razem w finale biegu na 200 m zajęła 7. lokatę. Co ciekawe, największy sukces w międzynarodowych występach, Ewa Kasprzyk osiągnęła już pod koniec kariery. W 1988 r. w Budapeszcie została Halową Mistrzynią Europy w biegu na 200 m. W finałowym biegu osiągnęła czas 22,69 s, który… do dzisiaj jest halowym rekordem Polski.
Ewa Kasprzyk to wielokrotna rekordzistka Polski i mistrzyni kraju, a także medalistka mistrzostw Europy i Halowych Mistrzostw Europy. Wciąż pozostaje najszybszą polską sprinterką w historii. Po zakończeniu kariery sportowej pracowała jako nauczycielka wychowania fizycznego, przez pewien czas była także trenerką.