Autorstwa ETH-Bibliothek Zürich, Bildarchiv / Fotograf: Sonderegger, Christof / Com_L23-0644-0002-0002 / CC BY-SA 4.0, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=128375937

W grudniu 2022 r. pożegnaliśmy Henryka Szordykowskiego – jednego z najwybitniejszych średniodystansowców w historii Polski. Na przełomie lat 60. i 70. XX w. nie miał sobie równych na krajowym podwórku. Najbardziej imponującym dorobkiem w karierze biegacza Wawelu Kraków jest 6 medali halowych mistrzostw Europy w tym aż 5 złotych. Poznajcie historię Henryka Szordykowskiego.

Henryk Szordykowski urodził się 3 czerwca 1944 r. w Iłowie-Osadzie. Co ciekawe, w młodości wcale nie trenował biegania – w szkole startował w zawodach gimnastycznych, jeździł na rowerze i grał w piłkę ręczną. Dopiero w trakcie służby wojskowej miał możliwość pokazać swój biegowy talent, który na zawodach dla żołnierzy dostrzegli trenerzy sportowi. W ten sposób trafił do Wawelu Kraków, klubu, który reprezentował przez całą karierę.

Już w 1966 r., rok po przeprowadzce do Krakowa, Henryk Szordykowski zdobył swój pierwszy medal mistrzostw Polski. Szybko zaczął zyskiwać status najmocniejszego średniodystansowca kraju. W 1966 r. wystartował na mistrzostwach Europy w Budapeszcie w biegu na 1500 m, gdzie zajął 8. miejsce. W kolejnych sezonach zdobywał kolejne medale z mistrzostw kraju – w całej karierze 11 razy został mistrzem Polski, w konkurencjach takich, jak bieg na 800 m, bieg na 1500 m, biegi przełajowe na dystansie 4 km, 5 km i 6 km. Był także wicemistrzem kraju w biegu na 800 m.

Igrzyska i rekord Polski

Od sezonu 1968 Henryk Szordykowski z każdym kolejnym rokiem plasował się coraz wyżej w światowych zestawieniach biegów średniodystansowych. Dobra forma zaowocowała powołaniem do reprezentacji kraju na igrzyska olimpijskie w Meksyku w 1968 r. Tam miał startować na dystansach 800 m i 1500 m. Jednak po przebrnięciu eliminacji na 800 m, zdecydowano się wycofać zawodnika z dalszej rywalizacji, by oszczędzić jego siły na bieg na 1500 m, gdzie szanse na dobry wynik Szordykowskiego były przez działaczy oceniane wyżej. Igrzyska w Meksyku, rozgrywane na dużej wysokości nad poziomem morza, okazały się dużym wyzwaniem właśnie dla biegaczy na średnich i dłuższych dystansach. W rywalizacji na 1500 m Polak awansował do finału, gdzie zajął 7. miejsce.

Sezon 1969 okazał dla Szordykowskiego przepustką do biegania na światowych arenach. Został m.in. mistrzem USA w biegu na 1 milę. W Belgradzie na Europejskich Igrzyskach Halowych (odpowiednik dzisiejszych Halowych Mistrzostw Europy) zdobył srebrny medal w biegu na 800 m, a z kolegami ze sztafety szwedzkiej (1+2+3+4 okrążenia) wywalczył tytuł mistrzowski. Na otwartym stadionie wywalczył w tamtym sezonie brązowy medal mistrzostw Europy na 1500 m w Atenach. W Warszawie ustanowił natomiast rekord Polski w biegu na 1500 m, zatrzymując zegar na wyniku 3:38,2. Do dzisiaj jest to 20. wynik w historii polskiej lekkoatletyki.

Najlepsze lata w karierze i drugie igrzyska

W sezonie 1970 został halowym mistrzem Europy w biegu na 1500 m. O tym, że zyskał już wówczas dużą popularność wśród kibiców i dziennikarzy świadczy fakt, że został laureatem I edycji plebiscytu Złote Kolce właśnie w 1970 r. W roku 1971 po raz 2. zdobył tytuł halowego mistrza Europy w biegu na 1500 m, ponownie został halowym mistrzem USA w biegu na 1 milę, a w trakcie sezonu letniego na otwartym stadionie w Helsinkach został wicemistrzem Europy w biegu na 1500 m. Pokonał m.in. późniejszego rekordzistę świata w biegu na 3000 m Brendana Fostera, a ze zwycięzcą Włochem Francesco Arese przegrał dosłownie o włos. Na przełomie lat 60. i 70. XX w. Henryk Szordykowski był w ścisłej światowej czołówce milerów. Dość powiedzieć, że na koniec sezonu 1969 miał 4. wynik na świecie na 1500 m, w 1970 r. w światowych tabelach uplasował się z 5. czasem, a w 1971 r. był na koniec sezonu 7. biegaczem globu.

Drugi start na igrzyskach olimpijskich nie okazał się dla naszego średniodystansowca dużym sukcesem. O ile przebrnął przez eliminacje biegu na 1500 m bez większych problemów, o tyle w półfinale nie był już w stanie powalczyć o powtórzenie wyczynu sprzed 4 lat i awans do finału. Ale już tydzień po finale olimpijskim pokonał w bezpośrednim biegu zarówno mistrza jak i wicemistrza olimpijskiego na mityngu w Malmo, zajmując 2. miejsce. Wygląda na to, że forma przyszła o tydzień za późno.

Ostatnie sezony i wydłużenie dystansu

W kolejnych sezonach Henryk Szordykowski wciąż odnosił sukcesy. Szczególnie dobrze wychodziły mu starty halowe. W 1973 oraz 1974 r. zdobył kolejne 2 złote medale Halowych Mistrzostw Europy na 1500 m. Co ciekawe, tytułów mistrza Europy w hali ma więcej niż Marcin Lewandowski czy Adam Kszczot (obaj mają w kolekcji po 3 medale). Kolejna ciekawostka jest taka, że medalu nie zdobył w 1975 r., kiedy zawody rozgrywano w Polsce – gospodarzem imprezy były Katowice, a Polak zakończył zmagania na 6. miejscu.

W sezonie 1974 kolejny raz startował na lekkoatletycznych mistrzostwach Europy na otwartym stadionie. Jednak w Rzymie odpadł w eliminacjach. W roku 1975 zaliczył również starty na dłuższym dystansie – 5000 m, a w 1976 ustanowił rekord życiowy na 3000 m. Okazało się, że również w tych nieco konkurencjach potrafił osiągać naprawdę dobre rezultaty. Jego życiówka z 3000 m (7:50,2) jest dzisiaj 10. wynikiem w historii polskiej lekkoatletyki, a czas z 5000 m (13:33,58) to 5. rezultat w polskich tabelach wszechczasów. Ponadto do dzisiaj czasy Szordykowskiego są wśród top 20 w historii polskiej LA w biegu na 800 m w hali (8. wynik – do 2000 r. halowy rekord Polski), na 1000 m na otwartym stadionie (13. wynik) i w biegu na 1500 m w hali, gdzie jego czas 3:41,4 też był halowym rekordem Polski (poprawionym w 1985 r.).

Po zakończeniu kariery, Henryk Szordykowski był przez pewien czas trenerem, był nawet trenerem kadrowym. W Bronowicach został radnym i do końca życia angażował się w działania na rzecz rozwoju lekkoatletyki i promocji tej dyscypliny wśród młodzieży. Wyznawał zasadę, że do sukcesu prowadzą talent oraz ciężka praca. Sam był przykładem zawodnika, u którego taka mieszanka dała fantastyczne rezultaty.

Henryk Szordykowski zmarł 25 grudnia 2022 r. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.