Photo by Artur Łuczka on Unsplash

Tętno jest jednym z podstawowych i najważniejszych parametrów dla biegacza. Mówi nam o tym, czy trening wykonaliśmy zgodnie z założeniami. Czy trzeba się jednak martwić, jeżeli jest zbyt wysokie?

Tętno jako parametr treningowy

Tętno jest ruchem tętnic, który powstaje pod wpływem fali przepływającej krwi. Innymi słowy jest to liczba uderzeń serca na minutę. Możemy je wyczuć po przyłożeniu palców do tętnic na przykład na szyi, czy nadgarstku. Do jego badania możemy wykorzystać także pulsometr.

Liczba uderzeń serca, które przyjmujemy na normę, zależy w dużej mierze od wieku. U młodych dorosłych średnią wartością jest tętno 85, u osób dorosłych 60, a u osób starszych 55-60. Wyniki te jednak są średnią mierzoną w stanie spoczynku. W zależności od intensywności treningu, tętno odpowiednio rośnie.

Obserwacja tętna może pomóc biegaczowi na każdym poziomie zaawansowania. Dzięki temu parametrowi możemy określić, czy jesteśmy odpowiednio zregenerowani oraz w jakiej jesteśmy dyspozycji do treningu.

Jakie tętno podczas biegania będzie najlepsze?

Tętno maksymalne, to liczba uderzeń, z jaką serce jest w stanie tłoczyć krew na minutę. Można je obliczyć prostym wzorem matematycznym HRmax=220 - wiek w latach (np. u osoby 25 letniej będzie to 220-25=195). Należy brać także pod uwagę, czy osoba jest aktywna sportowo. Jeśli tak, bardziej adekwatne będzie podzielenie wieku przez dwa.

Wartość tętna podczas treningu dzielimy na 5 stref tętna:

50-60% tętna maksymalnego (bardzo lekka) - trening w obrębie tego tętna poprawia kondycję, wzmocni mięśnie, pomaga spalać tkankę tłuszczową

60-70% tętna maksymalnego (lekka) - trening w tej strefie poprawia pracę układu oddechowego i krążeniowego oraz najskuteczniej pomaga spalić tkankę tłuszczową

70-80 % tętna maksymalnego (umiarkowana) - trening w tej strefie doskonale poprawia wydolnosć organizmy

80-90 % tętna maksymalnego (intensywna) - w tej strefie następują przemiany beztlenowe, a organizm zwiększa tolerancję stężenia kwasu mlekowego

90-100% tętna maksymalnego (bardzo intensywna) - tętno dotyczy bardzo intensywnego treningu, np. szybkiego biegu, pojawia się w nim bardzo duże zmęczenie.

W przypadku osób rozpoczynających swoją przygodę z bieganiem, nie jest konieczne trzymanie się widełek tętna. Warto pamiętać jednak o tym, że najlepszym wyznacznikiem prawidłowego tętna, jest nasz organizm. Jeżeli pojawia się duża zadyszka i zmęczenie, lub co gorsza zawroty głowy czy mroczki przed oczami, jest to bardzo wyraźny sygnał, że należy zatrzymać trening.

Czy wysokie tętno podczas biegu może być niebezpieczne?

W przypadku osób bardziej wytrenowanych, warto obserwować tętno i porównywać je z poprzednimi wynikami. Im bardziej będziemy wytrenowani, tym nasze tętno podczas aktywności będzie niższe. Dlatego wahania tętna, lub jego zbyt wysokie wartości, mogą być wówczas powodem do niepokoju. Zbyt wysokie tętno u biegacza może być sygnałem, że organizm zaatakowała infekcja, lub wskazaniem do odpoczynku, ponieważ został on przetrenowany. Jeżeli mierzymy tętno w trakcie biegu, to obserwując jego nagły skok, warto zatrzymać trening, aby uniknąć kontuzji lub innych problemów oddechowych.

Niepokojące powinny być dla biegacza skoki tętna, którym towarzyszą dodatkowe objawy, takie jak problemy z oddechem, zawroty głowy, kołatanie serca czy ból w klatce piersiowej. Wówczas należy pilnie skonsultować się z lekarzem.

Podsumowanie

Warto obserwować swoje tętno, aby uniknąć niebezpiecznych reakcji naszego organizmu. Należy jednak przy tym pamiętać, żeby nie porównywać się z innymi biegaczami. Każdy organizm jest inny, w innej kondycji i posiada inne możliwości. Tętno maksymalne dla każdego biegacza będzie różne, a efekty treningu zależne od jego specyfiki i intensywności. Przede wszystkim warto słuchać sygnałów wysyłanych przez nasz organizm.